Soorten puistjes
Over het algemeen kunnen puistjes worden onderverdeeld in een paar verschillende categorieën: mee-eters en whiteheads (met een wit kopje), papels en puisten, knobbeltjes en cysten. Ze beginnen allemaal wanneer je poriën verstopt raken, maar verder vertonen ze een paar belangrijke verschillen.
Een mee-eter of whitehead kan zich vormen wanneer talg, dode huidcellen en bacteriën een van je poriën verstoppen. Blijft de porie open, dan kan deze plug donker kleuren wanneer de bacteriën en talg aan lucht worden blootgesteld, vandaar de Engelse term ‘blackhead’. Als het sluit, ziet het er wit uit en kun je waarschijnlijk raden hoe dit heet. Inderdaad: whitehead.
Als de betrokken huid geïrriteerd raakt, kan je mee-eter een papel worden. Dit is een harde, rode bult die eruitziet als een klassieke puist.
Als bacteriën de papels infecteren, kan pus zich vormen als een poging van jouw immuunsysteem om de infectie te bestrijden. Dan zijn er cysten en knobbeltjes, die verschijnen als een geblokkeerde, geïrriteerde porie te veel presteert door groter te worden, dieper in je huid te dringen en je pijn te bezorgen. Hoewel cysten hard zijn en knobbeltjes zacht, kunnen ze beide irriteren en lastig te behandelen zijn.
Puistjes en voeding
Waar krijg je puisten van: dit kan onder meer aan je voeding liggen. Je bereikt niet alleen een mooie, zuivere huid met goede huidverzorging. Je huid kan ook een weerspiegeling zijn van het voedsel dat je eet. Tegelijkertijd verschilt van persoon tot persoon of je dieet ook daadwerkelijk je huid beïnvloedt. Het is bij puistjes handig om je ‘triggers’ op te sporen. Krijg je bijvoorbeeld een puistje nadat je veel chocolade hebt gegeten? Dan kan dat je trigger zijn. Je kunt ook bij een gespecialiseerd arts of voedingsexpert een voedseltest laten doen. Zo kun je mogelijke voedselallergieën, die puistjes kunnen veroorzaken, opsporen.
Crème tegen acne
Een specifieke acné-creme dient te worden voorgeschreven door jouw dermatoloog. Huidgel met benzoylperoxide tegen acne is vrij verkrijgbaar, maar het is wel verstandig om eerst met een dermatoloog te overleggen. Een dermatoloog kan ook een medicijn genaamd isotretinoïne of Roaccutane voorschrijven. Dit is weliswaar niet voor elke huid met puistjes geschikt, dus vraag altijd eerst advies aan je dermatoloog.
Puisten uitknijpen
Het wordt niet aanbevolen om puistjes uit te knijpen, omdat dit het genezingsproces van het pukkeltje kan vertragen en je hierdoor littekens kunt oplopen. Als je heel hard je best moet doen om de pukkel uit te knijpen dan is dit een teken dat je die vooral met rust moet laten.
Het risico bij uitknijpen is altijd dat je met het forceren van de huid een portaal voor infectie-veroorzakende bacteriën creëert. Dit kan leiden tot meer omringende puistjes. Het liefst blijf je dus volledig van een puistje af.
Van papels wil je echt afblijven. Zowel omdat je hard moeten werken om deze harde, rode bultjes open te breken, maar ook omdat de huid eronder flink ontstoken is. Knijpen kan dit verergeren, wat leidt tot meer roodheid en zwelling. Waarschijnlijk zal je uiteindelijk ook amper iets uit een papel kunnen persen.
Cysten en knobbeltjes uitknijpen? Liever niet. Deze zijn groter, dieper en moeilijker te behandelen. Je raakt ze niet kwijt door ze uit te knijpen, maar je kunt de pijn wel verergeren. Andere optie: een dermatoloog kan op verschillende manieren een hardnekkige pukkel verwijderen. Met bijvoorbeeld behulp van antibiotica of een cortisone-injectie.
Tips bij puistjes
Voor intense acne: raadpleeg je huisarts en dermatoloog. Deze huidexpert kan ook retinoïde of Differin Gel 0,1%, voorschrijven om verstopte poriën tegen te gaan. Bij blijvende cysten kun je een dermatoloog bijvoorbeeld vragen naar een niet-drogende dapson-gel, zoals Aczone 7,5%. Vanuit huis kun je puistjes behandelen door dagelijks of wekelijks te exfoliëren met verschillende zuren zoals salicylzuur. Een serum of peeling met exfoliërende ingrediënten werkt met name door verhoorning van de huid en verstopping van de talgklieren tegen te gaan. Anders kunnen poriën verstoppen, waardoor een puistje tot een punt komt. Kies een product met glycolzuur voor een gevoelige huid en salicylzuur voor een gecombineerd of vet huidtype dat gevoelig is voor onzuiverheden. Antioxidanten zoals vitamine C kunnen een acne-gevoelige huid helpen. Hiernaast beschermen ze tegen oxidatieve stress door bijvoorbeeld de zon en vervuiling. Belangrijk voor een mooie, zuivere huid.
Veelgestelde vragen over acne
Vaak wordt gevraagd wat het verschil is tussen acne en puistjes? Acne is een huidaandoening die wanneer deze chronisch is of vrij agressief (met een zichtbaar ontstoken huid) behandeld dient te worden door een dermatoloog. Je kunt hiervoor een doorverwijzing krijgen van de huisarts. Terwijl acne dus een huidziekte is, zijn puistjes alsook mee-eters symptomen van acne. Met een paar puistjes, die bijvoorbeeld maandelijks rondom je menstruatie opdoemen, heb je nog geen acne. Puistjes kun je vaak tegengaan door de huid goed te reinigen en te verzorgen, en eventuele aanpassingen te maken in je lifestyle (bijvoorbeeld: voeding) indien dit voor jou een rol speelt bij het onstaan van de onzuiverheden.
