Vaak worden ze aangezien voor mee-eters, maar in plaats van zwarte puntjes zijn ze licht van kleur: gerstekorrels, in het Latijns ook wel ‘milium’ of ‘milia’ (veelvoud) genoemd. In het Engels dragen ze de typerende bijnaam ‘milk spots’. In feite is een gerstekorrel een met keratine-gevulde cyste die onder de huid vormt. Het ziet eruit als een wit, soms gelig bultje onder het huidoppervlak. Milia, ofwel gerstekorrels in het gezicht, wordt vaak geassocieerd met pasgeboren baby’s maar het kan ook ontstaan bij kinderen en volwassenen. Het heeft niks te maken met huidaandoening acne of een onzuivere huid, maar goed reinigen en exfoliëren kan bij volwassen milia wel helpen. Volwassenen kunnen gerstekorrels bij het oog krijgen, soms zelfs op het ooglid. Door huidexperts worden gerstekorrels doorgaans behandeld door ze met een steriele naald in te prikken waardoor het korreltje eruit wordt gewipt. In dit artikel delen we alles over milia: van gerstekorrels voorkomen tot een gerstekorrel verwijderen zonder naald en natuurlijk zonder blijvende schade.
Wat zijn de symptomen van gerstekorrels?
Gerstekorrels in het gezicht ogen als kleine, koepelvormige bultjes die dus wit of lichtgeel gekleurd zijn. Meestal jeuken ze niet en gerstekorreltjes zijn ook niet pijnlijk. Toch kunnen ze bij sommige mensen ongemak oproepen. In aanraking met ruwe stoffen, van bijvoorbeeld beddengoed of kleding, kunnen gerstekorrels door de wrijving meer geïrriteerd raken en rood uitslaan.
Hoe ontstaat een gerstekorrel?
De oorzaak van een gerstekorrel verschilt tussen jonge kinderen en volwassenen. Onder pasgeborenen is de exacte oorzaak voor milia onbekend en soms wordt het ook verward met baby acne dat kan worden uitgelokt door hormonen van de moeder. In tegenstelling tot baby acne veroorzaken gerstekorrels weliswaar geen ontstekingen of zwellingen. Vaak worden baby’s geboren met gerstekorrels, terwijl baby acne pas na twee of vier weken na de geboorte opduikt. Wat betreft oudere kinderen en volwassenen hebben de vorming van gerstekorrels geregeld te maken met een bepaald soort schade aan de huid. Bijvoorbeeld na een cosmetische behandeling zoals een intensieve peeling, laserbehandeling of microdermabrasie, maar ook na verbranding door de zon en lang termijn zonschade, bij blaren (bijvoorbeeld door een huidaandoening zoals Epidermolysis Bullosa) of andersoortige verwonding. Let op: ook crèmes met corticosteroïden kunnen milia veroorzaken wanneer deze langdurig worden gesmeerd. Tot slot kunnen gerstekorrels ontstaan wanneer de huid zijn natuurlijke vermogen om te exfoliëren (dode huidschilfers verwijderen) verliest. Dit kan optreden als resultaat van het natuurlijke verouderingsproces.
"Bij mee-eters zijn de poriën van de huid verstopt met talg en huidschilfers, bij gerstekorrels met keratine"
Hoe kan je gerstekorrels verwijderen?
Ten eerste, mee-eters ofwel comedonen worden weleens verward met gerstekorrels. Het verschil in oorzaak is weliswaar groot: bij mee-eters zijn de poriën van de huid verstopt door talg en huidschilfers, bij milia met keratine. Het keratine-propje zit diep onder de epidermis, dus allereerst: knijp niet met je vingers en nagels in het bultje. Het zal niks uithalen, en het schaadt je huid enkel. Voor milia bij pasgeborenen is geen behandeling benodigd; de bultjes verdwijnen met een paar weken uit zichzelf. Bij adolescenten en volwassenen kan er sprake zijn van een ‘opkomende’ ofwel nieuwe gerstekorrel, die bij een huidexpert gemakkelijk te behandelen is, en ‘oudere’ gerstekorrels die letterlijk harder en hardnekkiger zijn om te verwijderen. Bij een nieuwe gerstekorrel: laat je dermatoloog het korreltje met een naald verwijderen. Ook kun je overwegen de korreltjes helemaal met rust te laten, want ze kunnen simpelweg uit zichzelf verdwijnen. Afhankelijk van hoe diep de milia ligt, kunnen ze van nature aan het oppervlak van de huid komen na een paar weken of maanden. Verouderde gerstekorrel? Producten en professionele huidbehandelingen met exfoliërende ingrediënten zoals glycolzuur en salicylzuur kunnen op termijn helpen. In het begin kan het juist gerstekorreltjes oproepen, maar op den duur zijn deze zuren een effectief middel tegen gerstekorrels. Verder kunnen de volgende meer ingrijpende behandelingen ook helpen bij hardnekkige gerstekorrels: cryotherapie, smeerbare retinoïden (zoals vitamine A-crèmes) en lasers.
"Ga nooit met make-up naar bed, reinig je huid goed met milde formules, exfolieer en vermijd op olie-gebaseerde huidverzorging"
Gerstekorrels voorkomen
Exfolieer regelmatig met glycolzuur of salicylzuur of behandel je huid met een vitamine A-zuur zodat zich geen nieuwe milia kan vormen. Gerstekorrels op het ooglid of onder de ogen kun je weliswaar niet zomaar met dit soort ingrediënten behandelen. Vooral bij de oogzone is het belangrijk om op je huidverzorgingsproducten te letten als je last hebt van milia. In tegenstelling tot op de rest van onze huid bevatten de oogcontouren namelijk geen talgkliertjes waardoor de huid ‘gesmeerd’ blijft en de bloedcirculatie ligt hier lager. Daarom heb je speciale oogcrèmes nodig die goed kunnen worden geabsorbeerd en de haarfijne poriën rondom de ogen niet onverhoopt verstoppen. Vermijd leefstijlkeuzes die huidtrauma kunnen oproepen: slecht slapen, roken, persoonlijke hygiëne die niet afdoende is (niet met make-up je bed in) en wees voorzichtig met het overvloedig gebruiken van beautyproducten die op olie gebaseerd zijn. Vermijd bijvoorbeeld make-up removers met olie. Maak je huid goed schoon en begin (voor de rest van je gezicht) met exfoliëren.
