Wat zijn smetplekken?
Intertrigo of smetplekken verwijst naar een type ontstekingsgevoelige uitslag (dermatitis) aan de oppervlakte van de huid, die optreedt in de lichaamsplooien van een persoon. Het tast dus meestal de plooien van de huid aan, waar de huid tegen elkaar wrijft of waar deze vaak vochtig is. Dit wrijven kan een afbraak van de bovenste huidlagen veroorzaken. Door de afbraak van de huid kunnen bacteriën of schimmels zich in dit gebied gemakkelijker ontwikkelen, waardoor ontstekingen en uitslag kunnen ontstaan. Toch betekent dit niet dat smetvlekken altijd uitmonden in bijvoorbeeld liesschimmel. Dit zijn twee verschillende huidkwalen. Kort gezegd is intertrigo een ontsteking van de huid die goed te behandelen is.
Symptomen van smetplekken
Symptomen van smetplekken zijn jeuk en een brandend gevoel in huidplooien. Af en toe kan langdurig last van smetplekkeneen muffe geur produceren. Dat is geen goed teken. Dan raken deze gebieden ontstoken en zien ze er roodbruin (roze tot bruin) en soms schilferig uit. De aangetaste huid door smetplekken kan gevoelig of pijnlijk zijn. In ernstige gevallen kan het leiden tot sijpelende zweren, een gebarsten huid, zelfs bloedingen. Je wil er dus niet te lang mee blijven rondlopen. Smetplekken tasten de bovenste huidlagen aan. Het wordt veroorzaakt door vocht, bacteriën, gist en in sommige gevallen schimmel in de plooien van de huid. Als de huid erg vochtig is, kan het huidoppervlak worden aangetast.
Hoe ontstaan smetplekken?
Smetplekken ontstaan door een combinatie van wrijving die irritatie veroorzaakt, hoge temperaturen en vocht. Deze factoren resulteren in een irriterende dermatitis die bekend staat als intertrigo. Smetplekken kunnen verergeren door micro-organismen, waaronder gisten (candida-intertrigo), dermatofytische schimmels, grampositieve bacteriën (erythrasma) of door allergische reacties op medicijnen en chemicaliën. Nu zijn er nog een aantal zeldzame, exotische dermatologische ziekten die vooral in huidplooien verschijnen. Deze afwijkende diagnoses (andere aandoeningen die op smetplekken lijken) zijn onder meer familiaire pemphigus, acne inversa, psoriasis inversa, stafylokokken of streptokokken impetigo en het bekendere seborroïsche dermatitis. Groep A-streptokokken kunnen een zeldzame vorm van streptokokkenhuidinfectie veroorzaken die een ernstige vorm van smetplekken veroorzaakt, waarbij de nekplooien, lies en tenen (van baby’s) worden aangetast. Smetplekken komen het meeste voor bij mensen met obesitas. Het wordt ook vaak gezien bij mensen die veel in bed blijven (bijvoorbeeld bij geadviseerde bedrust voor herstel) of die medische hulpmiddelen dragen, zoals kunstmatige ledematen, spalken en beugels. Deze apparaten kunnen namelijk vocht tegen de huid vasthouden. Smetplekken komen hiernaast veel voor in warme, vochtige klimaten.
Smetplekken onder de borst
Een randje tussen de onderkant van je borst en de huid daaronder, dat is vaak een smetplek. Veroorzaakt door wrijving wat vervolgens een ontsteking uitlokt. Dit fenomeen komt vaker voor in de zomer.
Smetplekken lies
Als je smetplekken in de lies krijgt, kun je misschien denken dat het schimmel is. Het kan namelijk op elkaar lijken. Het voornaamste verschil: bij een smetplek is de huid rood, maar zijn de plekken niet begrensd door een schilferende rand. Bij een schimmelinfectie zijn die schilfers wel aanwezig.
Smetplekken onder oksel
Bultjes of jeuk onder de oksel, vooral in een warm klimaat, kan duiden op smetplekken. Het is in principe een vorm van eczeem onder de oksels.
Hoe behandel je smetplekken?
Een antibioticum of steroïdencrème kan ontstekingen helpen verminderen. Vraag hiernaar bij je huisarts. Terwijl bij smetplekken onder de borst de juiste maat beha ook kan helpen. Kies voor een beha die de borsten wat van de borstkas lift, zodat er meer ruimte komt tussen huidplooien en wrijving wordt voorkomen. Intertrigo verdwijnt meestal als je de aangetaste gebieden zo schoon en droog mogelijk houdt. Gebruik hiervoor gerichte en milde huidverzorging. Draag verder loszittende kleding en gebruik poeder om huid-op-huidwrijving in de getroffen gebieden te verminderen. Heb je last van hardnekkige smetplekken? Eventueel kun je proberen om af te vallen om de diepte van de huidplooien (waar smetten vaker voorkomen) te verminderen. Als een bacteriële of schimmelinfectie ontstaat op de plekken waar de smetten zich bevinden dan is het belangrijk om bij de apotheek naar medicatie te vragen om de huid te helpen helen.
Smetplekken voorkomen
Je kunt smetplekken helpen voorkomen door:
- Je huid koel en droog te houden.
- Je huid bij warmte op te frissen of verkoelen.
- Zeer strakke schoenen of kleding te vermijden
- Een goede ondersteunende beha te dragen.
