WAT IS OORECZEEM?
Eczeem in het oor, ook wel ooreczeem genoemd, is een vorm van eczeem die zich in en op het oor ontwikkelt. Het kan dan elk onderdeel van het oor betreffen: de achterkant, de buitenkant, de oorlel en zelfs de gehoorgang. Hoewel het iedereen kan overkomen, ongeacht geslacht of leeftijd, is het geen besmettelijke infectie. Zwelling, jeuk of droge huid: als je vragen hebt over de ontwikkeling ervan, aarzel dan niet om een afspraak te maken met een gezondheidsprofessional.WAAROM HEB IK ECZEEM AAN HET OOR?
- Een allergische reactie: als je allergisch bent voor een bepaalde stof, kan er een vorm van contacteczeem in het oor ontstaan. Deze ontsteking, ook wel contactdermatitis genoemd, komt voort uit een reactie van het immuunsysteem op een waargenomen aanval.
- Hoge luchtvochtigheid: dit is een van de redenen waarom de holtes van de ellebogen en knieën worden aangetast door eczeem. Wanneer het lichaam wordt blootgesteld aan veel vocht (slecht drogen na een douche of zwemmen), is de kans groot dat dit soort aandoeningen ontstaan, ook in de oren.
- Atopische huid: sommige mensen zijn vatbaar voor eczeem. Wanneer dit wordt geactiveerd, spreken we van atopisch eczeem of atopische dermatitis. Een atopische huid is kwetsbaarder bij externe agressie en heeft de neiging gemakkelijk typische symptomen te ontwikkelen zoals vlekken, roodheid en jeuk op bepaalde delen van het lichaam. Als je vatbaar bent voor astma, is de kans veel groter dat je huid atopisch is vanwege de verhoogde gevoeligheid voor de omgeving1.
- Een periode van zware stress: hoewel het strikt genomen geen oorzaak is, kan stress eczeem veroorzaken op elk deel van het lichaam, inclusief de oren. Waarom? Omdat stresshormonen (cortisol) vaak ontstekingsreacties in het lichaam uitlokken en zelfs de huid aantasten en aanvallen van eczeem bevorderen.
- Gevorderde leeftijd: vanaf de leeftijd van 65 jaar kunnen bepaalde personen asteatotisch eczeem ontwikkelen. Dit wordt ook wel craquelé-eczeem genoemd en wordt gekenmerkt door een zeer droge en gebarsten huid die erg vatbaar is voor ontstekingen en jeuk².
HOE ONDERSCHEID JE OORECZEEM VAN ANDERE PATHOLOGIEËN?
Roodheid en jeuk komen niet alleen voor bij ooreczeem. Andere pathologieën zoals mycose kunnen zeer vergelijkbare symptomen hebben. Maar hoe zie je dan het verschil? Als het moeilijk is om dit zelf te bepalen, zal een consult bij een dermatoloog je helpen de zaken duidelijker te zien.
Na een zorgvuldig visueel onderzoek van de getroffen zone krijg je verschillende vragen over je symptomen en hun evolutie, en over je medische en je familiegeschiedenis. Als je mogelijk uitlokkende factoren hebt opgemerkt, aarzel dan niet om deze informatie ook door te geven.
Vervolgens worden er huid- en/of oorsmeermonsters genomen en geanalyseerd om de aard van je huidaandoening vast te stellen. Als er schimmel in het oorsmeer wordt opgemerkt, heb je waarschijnlijk oorschimmel. In het andere geval kan er aan een vorm van eczeem worden gedacht. Maar welk eczeem? Om dit vast te stellen, voert de dermatoloog vaak een patchtest uit. Door een kleine hoeveelheid allergeen op de huid aan te brengen onder een pleister, kun je bepalen of er al dan niet eczeem ontstaat.
- Als je op veel allergenen reageert, dan is de hypothese van atopische dermatitis het meest plausibel. De diagnose wordt versterkt als je een genetische aanleg voor eczeem en/of een gevoelige en reactieve huid hebt.
- Als je reageert op één of enkele allergenen, neigt de diagnose naar contacteczeem.
Hou er rekening mee dat ook seborrhoisch eczeem de aanhoudende jeuk in je oren kan verklaren. Deze specifieke vorm van eczeem ontstaat voornamelijk op de hoofdhuid en in het gezicht, vaak op de vette delen van de huid. Hoewel de exacte oorzaken hiervan nog steeds vrij onduidelijk zijn, houden ze verband met de samenstelling van lipiden en huidflora³.
WAT ZIJN DE SYMPTOMEN VAN OORECZEEM?
Zoals elke vorm van dermatitis, gaat ooreczeem gepaard met verschillende symptomen. Onder de meest voorkomende vinden we:
- jeuk, mild tot intens, afhankelijk van de ontsteking
- irritatie van de huid rond het oor, die dan rood en/of gezwollen kan worden en in de vorm van vlekken kan verschijnen
- zeer droge huid of zelfs vervelling (kleine stukjes huid die loslaten)
- huiduitslag in de vorm van kleine rode bultjes of blaren die zich in het oor of in de gehoorgang nestelen
- min of meer dikke korsten die in het slechtste geval kunnen gaan etteren
HOE OORECZEEM VERMINDEREN?
Leven met eczeem is nooit gemakkelijk, vooral niet als het gelokaliseerd is op plaatsen die zo vervelend zijn als de oren. Gelukkig zijn er verschillende manieren om de effecten ervan te verzachten en meer dagelijks comfort te vinden.Een behandeling met medicatie
Afhankelijk van je diagnose wordt er door de dermatoloog een medicamenteuze behandeling voorgeschreven. Het doel is om je oordermatitis geleidelijk te verlichten totdat de verschillende symptomen verdwijnen. Hiervoor worden over het algemeen zalven of crèmes op basis van corticosteroïden aanbevolen. Wanneer ze op de huid worden aangebracht, helpen ze om ontstekingen en jeuk te verminderen.In sommige gevallen is de drang om te krabben zo intens dat behandelingen met corticosteroïden niet voldoende zijn. Als je je zorgen maakt over deze situatie, maak dan een afspraak met een zorgverlener, zodat deze je kan begeleiden naar de beste oplossing. Vaak is het nemen van antihistaminica noodzakelijk: dit soort medicijnen blokkeert de werking van histamine, de stof die door het immuunsysteem wordt geproduceerd en verantwoordelijk is voor de jeuk.Pas een zachte oorhygiëne toe
Wanneer je met ooreczeem wordt geconfronteerd, is het belangrijk om een goede hygiëne toe te passen om het niet te verergeren en nieuwe, intensere uitbraken in de hand te werken. Hier zijn enkele tips om je oren voorzichtig te verzorgen.- Gebruik onder de douche lauw of lichtelijk koud water om het aangetaste oor schoon te maken. Heet water kan de huid namelijk uitdrogen en huidirritatie veroorzaken. Vermijd tegelijkertijd agressieve hygiëneproducten, zoals producten die parfum of alcohol bevatten.
- Steek bij het reinigen van de binnenkant van je oor geen wattenstaafje in de gehoorgang. Mogelijk krijg je hiervoor druppels of sprays voorgeschreven. Gebruik deze.
- Na het reinigen kun je de symptomen van ooreczeem verlichten door een vochtinbrengende crème aan te brengen. Kies verzachtende, hypoallergene crèmes die zijn samengesteld voor de gevoelige of zelfs atopische huid om een zachte en weldadige hydratatie te garanderen.
- Om de buitenkant van je oor schoon te maken, gebruik je een vochtig watje en dep je zachtjes, zonder te wrijven, om verdere irritatie van de huid te voorkomen.Om je oorhygiëne compleet te maken, raden wij je aan om Lipikar Eczema Med crème 2 tot 3 keer per dag aan te brengen. Dat is ons medisch hulpmiddel, ontworpen voor de huid die gevoelig is voor eczeem. Het bevat endobioma, een uniek, actief ingrediënt dat rechtstreeks inwerkt op de bacteriën die ontstekingen veroorzaken. Deze crème is geschikt voor alle leeftijden en alle huidtypes.
Weerstand bieden aan de drang om te krabben
Zelfs als de drang onweerstaanbaar lijkt, kan krabben niet alleen de symptomen verergeren, maar ook huidletsels, korstvorming en zelfs het risico op infectie veroorzaken. Om deze complicaties te voorkomen, is het beter om niet elke 5 seconden te krabben! De volgende tips kunnen helpen.- Hou je nagels altijd kort: hoe langer ze zijn, hoe meer schade ze kunnen veroorzaken. Het is daarom beter om ze kort te knippen.
- Draag 's nachts katoenen handschoenen: tijdens de slaap krab je vaak onbewust. Het dragen van handschoenen helpt dus irritatie aan je oor te voorkomen terwijl je slaapt.
- Breng koude kompressen aan: gebruik een zak of gewoon een dunne doek, wikkel er ijs in en hou het tegen je oor. Vermijd direct contact van het ijs met de aangetaste huid.
- Beheers je stress: door het vrijkomen van cortisol maakt stress eczeem en jeuk erger. Overweeg dus om ontspanningsoefeningen te doen zoals meditatie of yoga.
- Leid je aandacht af: jezelf afleiden is een van de beste manieren om de jeuk te verlichten, omdat de geest er uiteindelijk niet meer aan denkt. Lees een boek, bekijk een film, luister naar muziek of doe een andere activiteit die je leuk vindt om te ontspannen en de drang om te krabben te verminderen.
¹ Yaneva, Martina en Razvigor Darlenski, “The link between atopic dermatitis and asthma - immunological imbalance and beyond”. Asthma Research and Practice 7 (15 december 2021): 16.https://doi.org/10.1186/s40733-021-00082-0
² Specht, Shane en Yudy Persaud, “Asteatotic Eczema”. In StatPearls. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing, 2023. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK549807/
³ Tucker, Dan en Masood Sadia, “Seborrheic Dermatitis - StatPearls - NCBI Bookshelf”. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK551707/